Gezina (Grace) Hazenberg.

Gezina Hazenberg werd op 27 september 1876 geboren in het stadje Fulton, gelegen in de staat Illinois, gelegen aan de Mississippi ruim 200 kilometer ten westen van Chicago nabij de grens met de nabuurstaat Iowa, als dochter van Willem Hazenberg, geboren te Surhuizum op 10 maart 1840, en Lammigje Visscher, geboren te Genemuiden op 9 februari 1844, gehuwd te Holland in de staat Michigan, USA, op 10 augustus 1875.

Vader Willem Hazenberg was de derde predikant, van de Holland Kerk, oftewel de First Reformed Church in Fulton, (deeluitmakende van de huidige Reformed Church of America, de oudste Protestantse kerk van Noord Amerika,) een emigrantengemeente, gesticht in 1866 door landverhuizers grotendeels afkomstig uit het noordelijk gedeelte van de provincie Groningen( de vroegere gemeenten Baflo, Warffum, Usquert, Uithuizen, Uithuizermeeden, Bierum, ’t Zandt, Eenrum en Kloosterburen).

Ds. Hazenberg was predikant in Fulton van 1875 tot 1877 en verruilde zijn standplaats in 1877 voor de emigrantengemeente van de Bethel Reformed Church in Passaic in de staat New Jersey.

In 1879 keert het gezinnetje terug naar Nederland.

In 1881 blijkt ds. Hazenberg zendeling te zijn in Zuid Afrika en wel in Kaapstad. Zijn belangstelling gaat dan het meest uit naar het werk onder de Mohammedanen (door hem in een brief genoemd Mahomedanen) hetgeen kennelijk erg moeilijk was. Hoe lang men in Zuid Afrika woonde is niet duidelijk.

Wel blijkt dat Gezina haar opleiding grotendeels in dit land heeft genoten en daar ook haar doctoraal examen ‘masters degree” heeft behaald.

Haar belangstelling gaat in de richting van het zendingswerk. In 1913 wordt zij uitgekozen door de Evangelism Association om als een van de zes zendelingen naar Tourne (Da Nang) Vietnam te gaan.

Aldaar aangekomen, begonnen zij de eerste missie van Christus in Vietnam. Gedurende het begin van de eerste wereldoorlog koos Gezina er voor om in Vietnam te blijven ook al was het door de regering voor vreemdelingen verboden om te evangeliseren. Andere zendelingen verlieten daarom het land.

In die tijd ontmoette zij in Vietnam een andere zendeling genaamd William Charles Cadman, geboren op 4 april 1883 in Rotherhite, een zuidelijke voorstad van London (Engeland), met wie zij op 27 juli 1915 in de plaats Yunanfu in China in het huwelijk trad. Na hun huwelijk keren zij voor ongeveer een jaar terug naar Vietnam, om hierna weer voor een paar maanden naar China te gaan. In Yunanfu wordt dan in 1916 hun dochter Agnes geboren. Het kind bleek bij haar geboorte te lijden aan een ziekte die haar verlamde. Zij mochten het kind zes jaar bezitten. In 1922 overleed Agnes in Hanoi en zij is daar begraven.

Aan het eind van het jaar 1816 keren zij terug naar Vietnam nadat het verbod tegen missionarissen was teruggedraaid.

Zij woonden toen in Hanoi alwaar zij in 1917 een huis kochten en een kerk bouwden. Later begonnen zij daar een drukkerij voor de zending.

In het begin kregen zij nog veel tegenwerking van de Vietnamezen maar ook van de Franse bewindvoerders. Later bleek het gezaaide zaad van het evangelie veel vrucht te dragen en hun kerk werd de sterkste en grootste in Zuid-Oost Azie. Het vervoer van personen en drukwerk werd eerst gedaan per fiets, doch later met een oude Citroen auto.

Gezina en haar man werkten samen in de zending met de zendelingen J. D. Olsen en I.R. Stebbins en de medewerker mr. Phan-Khoi.

Een foto van de medewerkers/missionarissen met William Charles Cadman op de onderste rij met op zijn schoot dochter Agnes en daarnaast Grace Cadman-Hazenberg (overgenomen uit: Pen Pictures of Annam and its people van Grace Hazenberg Cadman, M.A. Hanoi, Tonkin French Indo China, Published by The Christian Alliance Publishing Co. New York, U.S.A. 1920.)

Gezina was vooral hierbij de grote vertaler van de Bijbel in de Chu Nom taal,die door het gewone volk het beste werd begrepen. Tien jaren van haar leven, tussen 1916 en 1926, werd aan deze vertaling besteed. Ook ging er veel tijd zitten in het vertalen van gezangboeken en de maandelijkse nieuwsbrieven waardoor de verbondenheid met andere gelovigen in dat deel van de wereld werd verdiept en uitgebreid. In hun drukkerij werden deze geschriften ook gedrukt in de dialecten van Cambodja, Laos en de bergdialecten.

Gezina Hazenberg Cadman verzorgde verder een publicatie “ The call of French Indochina” om in Amerika meer begrip te wekken voor Zuid Oost Azie.

In de maand april 1942 werden de zendelingen, die in verband met de Japanse overname, niet waren vertrokken, door de Japanners gearresteerd en geïnterneerd in My Tho.

Tijdens haar gevangenschap kreeg Gezina op 66 jarige leeftijd daar een hartaanval waardoor zij veel kracht verloor. Haar man William Charles Cadman was in die tijd bezig met het samenstellen van een Bijbelse encyclopedie in het Vietnamees, waarmee hij in 1940 was begonnen en die later veel door de Vietnamezen werd gebruikt.

In 1945 aan het einde van de tweede wereldoorlog, na de overgave van Japan, werden Willam Cadman en zijn vrouw Gezina Hazenberg samen met twee andere zendelingen bevrijd. Enkele maanden later waren Gezina en William de enige zendelingen in Vietnam. Zij vonden dat zij hun mensen niet in de steek mochten laten.

Op 24 april 1946 overleed Gezina Hazenberg te Saigon op 69 jarige leeftijd. Zij werd begraven op de begraafplaats Mac Dinh Chi in Saigon.

Een grote vrouw was niet meer.

In een bericht na dit overlijden naar Amerika meldde Cadman: “Grace Cadman was faithful until death”, vertaald “Gezina was trouw tot in de dood”.

De volgende tien maanden was William Cadman de enige zendeling in Vietnam.

Op 26 april 1948 hertrouwt William Cadman met Anna G. Kegerize.Twee maanden later gaan zij terug naar Vietnam..

Op 30 november 1948 kreeg William Cadman op het vliegveld van Hanoi een zware hartaanval. Enkele dagen later hervatte hij zijn werk al weer.

Op zondag 7 december 1948, precies 7 jaar na de aanval op Pearl Harbour door de Japanners, des morgens om 7.30 uur overlijdt William Charles Cadman aan een hartaanval op de leeftijd van 65 jaar. Hij wordt begraven in Dalat op 12 december 1948. Later wordt zijn lichaam herbegraven bij de Christelijk Kerk in Dalat.

Vermoedelijk ligt het stoffelijk overschot van Gezina Hazenberg nog op de plaats waar zij is begraven. Zo vermoedelijk ook haar kind Agnes Cadman.

Niet alleen hebben de beide zendelingen hun leven gegeven voor hun roeping, ook hun bezittingen werden nagelaten aan hun gemeenschap voor een Christelijk weeshuis in Hon-Trong Nha Trang, met 7.28 ha. grond, het geheel onder toezicht van the International Children’s Organization, opgericht 4 september 1953.

Het vorenstaande is een samenvatting en vertaling uit het Engels, van een op het Internet verschenen verslag van zomer 1999, onder de titel: “Couple faithful until death”.

Lange tijd heeft de familie Hazenberg niet geweten wat er van hun familielid Gezina Hazenberg was geworden. Met de vorengenoemde feiten is daar nu licht in gebracht en heeft men een persoon meer om tegen op te zien. Ook de gemeenschap van Fulton, haar geboortestad, heeft er een hoogstaande dochter bij gekregen.

De vraag blijft over wat er met haar ouders, Willem Hazenberg en Lammigje Visscher, is gebeurd en waar die hun laatste rustplaats hebben gevonden. *)

Winsum, 22 december 2006, J. Datema.

*) naar onlangs is gebleken is dat op de begraafplaats Pilgrim Home in Holland Michigan , N.